STARDUST
De consequentie van het kapitalistisch streven naar vooruitgang staat vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw ter discussie. Het modernistisch waardenstelsel en haar kwaliteitscriteria komen in een ander licht te staan. Het westerse patent op het vaststellen van de kwaliteitsnorm verliest haar geloofwaardigheid. Maatschappelijke veranderingen initiëren meer behoefte aan diversiteit, de mythe van de mainstream wordt doorgeprikt. In deze roerige maar inspirerende tijd maakt Leon Wildschut (Haarlem, 1955) zijn eerste werk. Nu, begin 21-ste eeuw, zijn de tegenstellingen in de wereld groter en complexer geworden. Mensen zijn meer dan ooit pion in het productieproces en het consumptiegedrag dat daarmee samenhangt.Het streven naar uniciteit maakt dat oude waarden in de vergetelheid raken in ruil voor teveel kunstmatigheid. Helaas beweegt de mens zich het gemakkelijkst via de weg van de superioriteit, hetgeen er uiteindelijk toe geleid heeft dat we de natuur inruilden voor cultuur. Er is iets helemaal misgegaan, de balans is weg.
Wildschut filosofeert graag over minder cynisme en meer creativiteit. Zijn emotionele reacties op de status-quo vormen de directe aanzet tot zijn werk. Het creatieve proces is voor hem een daadwerkelijke ontlading. De vrijkomende energie tracht hij te vertalen in beelden die zich profileren als tekens aan de wand. Zij verwijzen naar de benauwende krachtenvelden waar de moderne mens zich mee geconfronteerd weet. Soms ook laat hij die tekens fungeren als richtingaanwijzers in een archetypisch landschap. Pictogrammen uit diverse culturen en tijden plaatst hij naast elkaar. Zij zijn als souvenirs uit tijden die voorbij zijn maar waarvan de betekenis nog altijd deel uitmaakt van het reservoir aan betekenisgeving waarover wij heden ten dage beschikken. Wildschut laat de verschillende tekens op elkaar los om zo verbanden te genereren op diverse niveaus. Hij houdt niet van clichés en streeft ernaar een beeldtaal te creëren die refereert aan zijn visie op de werkelijkheid. De (post)moderne realiteit vraagt om reflectie. Wildschut laat zich hierbij liever inspireren door de tekeningen die we kennen uit prehistorische grotten dan door de diepere betekenis van videoart.
Collageachtige technieken en het handhaven van toevallige effecten die ontstonden door met het materiaal te 'spelen' geven het werk een diepere betekenislaag. Een plotselinge ingeving, een gevonden foto in een tijdschrift, flarden van een gesprek, de radio die aanstaat, alles is in principe bruikbaar. Elk materiaal heeft zijn eigen gevoelswaarde waarvan de boodschap steeds optimaal benut wordt. Grafische effecten, sjablonen en hier en daar wat tekst versterken het beeld. Soms zoomt hij in op de door hem opgeroepen werkelijkheid. Andere keren vergroot hij iets uit waarna hij het beeld inkadert hetgeen het beeld compacter maakt. De titels die hij zijn werken meegeeft maken vaak deel uit van de totale boodschap terwijl hij het werk nooit aan de voorkant signeert 'om de intrinsieke waarde van de compositie niet te beïnvloeden'. Dezelfde energie die hem beweegt te schilderen en te tekenen voert hem ook naar Frankrijk. Hij vestigt zich in de Creuse vlakbij Aubusson dat sinds eeuwen een centrum van weefkunst is. Er ontstaat een samenwerking met enkele tapijtwevers. Zijn experiment met materiaal krijgt er een dimensie bij als er een aantal tapijten naar zijn ontwerp gemaakt worden. Een traditionele, oude discipline voegt zich toe aan zijn werk dat toch al duidelijk affiniteit had met de ambachtelijke kant van het kunstenaarschap.
MARINA BRAUN
kunsthistorica